بررسی روایات اسرائیلی سوره بقره در جامع البیان طبری

چکیده : یکی از موضوعاتی که در حوزه ی فرهنگ اسلامی از جایگاه قابل تأملی برخوردار است ، «اسرائیلیات» می-باشد.اسرائیلیات به معنای داستان یا افسانه هایی که منشأ اسرائیلی دارد و از یک منبع یهودی سرچشمه گرفته است ؛ ولی در اصطلاح مفسران و محدثان، این اصطلاح ، مفهوم وسیع تری به خود گرفته و شامل تمام افسانه های کهنی است که از گذشتگان وارد تفسیر ، حدیث و تاریخ شده است . تاریخ ورود اسرائیلیات را عصر صحابه و حدفاصل بین وفات پیامبر (ص) و عصر تابعین دانسته اند . از جمله عوامل ظهور و شیوع اسرائیلیات در تفاسیر اسلامی می توان به ارتباط مسلمانان با اهل کتاب و ضعف فرهنگی غرب اشاره کرد و تفاسیر اسلامی در مواجهه با اسرائیلیات مواضع مختلفی را اتخاذ کرده-اند . برخی تنها آن ها را نقل کرده و از نقد و بررسی آن خودداری کرده اند ، برخی سند این روایات را آورده اند ؛ولی به جز موارد اندک ، به نقد آن نپرداخته اند و برخی پس از نقل آن ها به نقدشان نیز پرداخته اند. تفسیرطبری (جامع البیان عن تأویل القرآن) ،یکی از قدیمی ترین تفاسیر کهن قرآن ، اثرمحمد بن جریر است که در آن فراوانی روایات اسرائیلی به چشم می خورد واز طریق افرادی چون وهب بن منبه ، ابن جریج ، سدی ... نقل و بیشتر در زمینه ی قصص وتواریخ انبیاء می باشد، ودراین رساله ، به نقد این اکاذیب در تفسیر نامبرده پرداخته شده است. کلید واژه ها: روایات ، تفسیر جامع البیان ، اسرائیلیات ، سوره بقره ، طبری